Banka Teminat Mektubu Türleri

Teminat mektubu, bankaların müşterilerine özel olarak verdikleri güvence evrakına denir. Bu evrak ile banka, müşterisi lehine belirlenen sürede belirli bir işi yapacağını ya da bir borcu ödeyeceğini garanti altına alır. Eğer müşteri, belirlenen süre içerisinde yükümlülüğünü yerine getirmez ise banka müşterisinin yerine o yükümlülüğü yerine getireceğine dair garanti vermiş olur.

Teminat Mektubunun Tarafları

Teminat mektubu esasında üçlü bir ilişki ağını temsil eder. Burada bankanın müşterisi olan ve lehine teminat mektubu düzenlenen kişi lehtardır. Lehtar, bir yükümlülüğü yerine getirme borcu altındadır. Bu borcunu ödeyeceği kişi ise teminat mektubunun muhatabı tarafında yer alır. Muhatap alacaklı, lehtar ise borçludur. Üçüncü olarak da teminat mektubunu düzenleyip veren banka, garantör sıfatına sahiptir.

Teminat Mektubu Nasıl Alınır?

Bir borç veya yükümlülük altına giren kimsenin çalıştığı bankaya giderek teminat mektubu talep etmesi halinde, bankanın kendisine teminat mektubu vermesi mümkündür. Bu durumda lehtar olan banka müşterisinin bankaya teminat mektubunu neden istediğini ve nereye ibraz edeceğini bildirmesi gerekmektedir.

Teminat Mektubu Türleri

Teminat mektupları, genel olarak yukarıda açıklandığı unsurları taşımakla birlikte kendi içlerinde gruplara ayrılırlar. Alanlarına, vadelerine ve meblağlarına göre teminat mektuplarını 5’e ayırmak mümkündür.

• Teminat mektupları;

• Süreli Teminat Mektupları

• Süresiz Teminat Mektupları

• Avans Teminat Mektupları

• Kesin Teminat Mektupları

• Geçici Teminat Mektupları

Şeklinde sınıflandırılabilir.

Süreli (Vadeli) Teminat Mektupları

Belirli bir süre ile sınırlandırılmış teminat mektuplarına denir. Uygulamada yükümlülüğün yerine getirileceği son tarih itibari ile sona erecek şekilde düzenlenir. Süresinin sona ermesinin akabinde muhatap tarafından 10 sene içinde bankaya ibraz edilerek yükümlülüğün teminat güvencesi kapsamında yerine getirilmesi istenilebilir.

Süresiz (Vadesiz) Teminat Mektupları

Süreli teminat mektubunun aksine bu tür teminat mektuplarında herhangi bir süre sınırı öngörülmez. Yani banka lehtarın yükümlülüğüne süresiz olarak garantör olmuş olur. Ne var ki Türk Borçlar Kanunu kapsamında yükümlülüğün vadesinin dolması itibariyle 10 yıl içinde bu teminat mektuplarının da tazmin edilmesi gerekmektedir. Aksi halde zamanaşımına uğramış olur.

Avans Teminat Mektupları

Özellikle kamu kurumlarından alınan ihaleler başta olmak üzere, yüklenici tarafın işe başlamadan önce iş sahibinden yahut üçüncü bir kişiden avans alması söz konusu olabilir. Bu avansın daha sonra ödenmesi konusunda oluşacak tereddütlerin önüne geçmek için yüklenici, çalıştığı bankadan avans teminat mektubu düzenlenmesini ve kendisine verilmesini isteyebilir. Bu tür teminat mektupları genellikle inşaat ve yapı işlerinde kullanılmaktadır.

Kesin teminat Mektupları

Kesin teminat mektupları hiçbir sınırlamaya tabi olmayan, lehtarın yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde garantör bankanın kayıtsız ve şartsız olarak yükümlülüğü üstleneceğini ifade eden teminat mektuplarıdır. Diğer adı ile kat’i teminat mektubu olarak da bilinir. Özellikle adli mercilere ve icra müdürlüklerine verilen teminat mektupları bunlardır.

Geçici Teminat Mektupları

Belirli bir süre için belli bir işin yapımı sürecinde verilir. Genellikle devlet kurumlarının ihalelerde yükleniciden istediği bir teminat mektubu türüdür. Belirlenen sürenin sona ermesinin ardından geçerliliğini yitirir.